Stel een commissie samen en kies een thema. (bedrog & geld, politiek, magie...) Jullie zijn nu detectives. Betrap mensen op bedrog in de liefde, sport, kunst... Een speurtocht naar bedrog is eigenlijk een speurtocht naar de waarheid. Er bestaan verschillende technieken om bedrog van anderen te ontmaskeren. Met een glas tegen de muur kan je mensen in een andere kamer afluisteren. Sluip, verstop of vermom je. Schaduw je slachtoffers. Plaats verborgen webcams. Probeer geheime brieven en dagboeken (leugenboekjes van anderen) te lezen.

Spionnen uit het verleden zouden jaloers zijn op je smartphone. Het is relatief klein en je kan er geluid mee opnemen en filmen. Het is eigenlijk een hoogtechnologisch detective-instrument. Er zijn apps die je vrienden localiseren of je vriend/vriendin bespioneren of die van je smartphone een leugendetector maken of je stem vervormen.

Probeer tegelijkertijd je eigen geheimen beter te beschermen! Werk met onzichtbare inkt en slotjes en leg een touwtje tussen de bladzijden van je leugenboekje. Zo kan je zien of iemand er in gelezen heeft. Lieg als je vermoedt dat je afgeluisterd wordt om zo de afluisteraar op het verkeerde been te zetten.

Observeer de mensen om jullie heen maar kijk ook naar de hele samenleving. Op welke manier worden mensen misleid door de media, bedrijven, overheden, kunstenaars, priesters, sporters, leerkrachten.

Nu je meer te weten bent gekomen over bedrog en liefde, geld, media... is het tijd om er iets mee te doen. Probeer mensen te misleiden. Bedenk een experiment. Werk dit praktisch uit in je leugenboekje. Dit experiment is super geheim. Brengen alleen ons ( je leerkrachten) op de hoogte. Hoe kan je ervoor zorgen dat dit plan niet uitlekt? Soms lekt men bij politieke onderhandelingen bewust misleidende informatie.

Dit bedrog/experiment test je uit op 27 maart 2015 op De Grote Misleiding. Een Avond vol leugens en Bedrog. (zie verder)

(meer informatie over dit deel van de opdracht vinden jullie bij de verschillende commissies)

2. Het groot sociaal experiment. 

In de film Fightclub, van David Fincher, bezoekt het hoofdpersonage verschillende zelfhulpgroepen. (support groups) Mensen met depressie, zelfmoordgedachten, alcoholverslaafden... Hij doet ze allemaal en raakt verslaafd aan de aandacht en warmte die hij er krijgt. 'Ik hoef bijna niets te zeggen. Er gewoon zijn is genoeg. Mensen gaan er automatisch vanuit dat ik in dezelfde situatie zit ' getuigt hij. 

Wij gaan een vergelijkbaar experiment doen. Jullie infiltreren in een echte zelfhulpgroep in Antwerpen. In de loop van januari krijgen jullie een contactpersoon en een zelfhulpgroep toegewezen. Je informeert waar en wanneer de groep samenkomt en maakt een afspraak. Je krijgt enkele dagen om je rol voor te bereiden. Bedenk een geloofwaardig verhaal (een nieuwe naam, thuissituatie...) en vertel dit in de groep. Maak je geen zorgen. Tegen dan heb je verschillende technieken geleerd om geloofwaardig te liegen. 

We beseffen dat dit experiment maatschappelijk gevoelig ligt. Er zijn verschillende argumenten om het toch te doen. Ten eerste sluit het nauw aan bij Humane Wetenschappen. Jullie zullen veel leren over de hulpverlening in onze stad en de dynamiek van zelfhulpgroepen. Er zijn de levensverhalen van echte mensen. Het is een unieke kans om hulpverleners en patiënten/cliënten aan het werk te zien. Welke hulp wordt er geboden? Hoe gaan mensen er mee om? Is het makkelijk om je problemen te delen? Zijn mensen eerlijk of is hier toch sprake van een zeker bedrog en misleiding? Zijn ze in staat om jou bedrog te ontdekken? 

Bij sociale experimenten als dit is bedrog en misleiding nooit ver weg. Bij het opzetten van een experiment verander je de werkelijkheid om zo iets over die werkelijkheid te leren. Bedrog als weg naar de waarheid. Een beroemd voorbeeld is het elektroshock experiment van Stanley Milgram waarbij mensen dachten dat ze voor de universiteit werkten en niet door hadden dat ze zelf onderzocht werden.

Tenslotte is dit experiment ook een oefening in misleiden. Jij creëert en speelt een rol. Je moet alle vaardigheden die we op school ingeoefend hebben toepassen in een authentieke en spannende situatie. Leef je in. Leg empathie aan de dag voor alcoholverslaafden of terminaal zieke mensen... is die echt of niet echt? Waar ligt de grens tussen leugen en waarheid? Door jezelf in een nieuwe situatie te plaatsen zie je de wereld door een andere bril. Zo leer je nieuwe dingen. Wat doet deze ervaring met je? Gaat liegen je goed af of niet? Hoe komt dat? Wat zegt dit over jou?   Experimenten als dit leveren inzichten op die veel verder gaan dan theorie die je leert op school of leest in een wetenschappelijk werk.