10. Oorlog, botsende beschavingen, wereldoorlog III, robotsoldaten en bommenwerpers.



1. Welke belangrijke conflicten zijn er in het verleden geweest? (de slag bij de Thermopylen, de invallen van de Germanen, de kruistochten, strijd tussen katholieken en protestanten in de Nieuwe Tijd, WOI, 11 september...) Heb je een verklaring voor het uitbreken van deze conflicten? Welke soorten oorlogen zijn er? (burgeroorlogen, wereldoorlogen, godsdienstoorlogen, guerrillaoorlogen, koloniale oorlogen,...)

Hoe gingen mensen in het verleden met geweld om? Hoe keek men naar oorlog? Denk aan het enthousiasme aan het begin van WOI of het protest tegen de Vietnamoorlog. Waarom verandert onze houding ten opzichte van geweld?

2. Hoe is de situatie vandaag? Leven we in een relatief rustige of geweldadige periode? Welke grote spanningsvelden zijn er in de wereld? (Irak, Afganistan, Israel-Palestina, Kashmir, Noord-Korea, de streek rond de grote meren in Centraal-Afrika, etc...) Over welke wapens hebben we tot onze beschikking? Is terrorisme (war on terror) een nieuw fenomeen? Welke krachten gaan er schuil achter dit terrorisme? Wat is het doel van terroristen (gebruik jullie cursus geschiedenis, 6de jaar )? Kijk naar de documentaire 'Operation Homecoming' met portretten van Amerikaanse soldaten in Irak.


Is Vlaanderen een veilige regio? Welke houding hebben we hier ten opzichte van geweld? Hoe proberen we geweld te vermijden? Beschrijf de werking van gerecht, politie en internationale vredesorganisaties. (NAVO, blauwhelmen van de Verenigde Naties...) Bereiken deze instellingen hun doel? Waarom wel/niet?


3. Bedenk een toekomstscenario. Gaan we een geweldloze en idyllische toekomst tegemoet of stevenen we af op een vernietigend wereldwijd conflict en hoe zal dit eruit zien?



Hoe bedenk ik een toekomstscenario? Enkele tips...


Kan de wereld zonder geweld? Denk aan de Futuristen die van mening waren dat oorlog aan de basis ligt van vooruitgang. ('war is the only cure for the world', zie manifest) Is geweld cultuur of natuur? Zit het in ons of is het iets dat we leren?

Hoe groot is de kans op oorlog? Wat zijn de visies hierover? Is een derde wereldoorlog mogelijk? Landen raken economisch (en digitaal) steeds meer  verweven. Denk aan de oorzaken van WOI en WOII. Kan dat vandaag nog gebeuren? Misschien is 'oorlog' in de conventionele zin iets van het verleden. Een consequentie van een tijd waarin natiestaten tegenover elkaar stonden. (verlichting) Als grenzen vervagen zal ook geweld nieuwe vormen aannemen. Denk aan terrorisme dat geen rekening houdt met landsgrenzen. Is er in de toekomst sprake van oorlogen tussen landen, godsdiensten, grote culturen, planeten of sterrenstelsels?

Welke gangbare theorieën zijn er vandaag over mogelijke conflicten in de toekomst? Lees S. Huntington, The Clash of Civilisations  of Benjamin Barber, Jihad vs Mcworld

Francis Fukuyama heeft een boek geschreven over het einde van de geschiedenis. (The End of History and the last Man) Hierin suggereert hij dat we met ons liberale democratische model in het westen een soort eindpunt bereikt hebben. Kapitalisme heeft de andere ideologieën (communisme) overwonnen en vanaf nu ziet hij geen grote veranderingen meer. Wat vinden jullie van dit idee? Ben je het eens met Fukuyama? Waarom wel/niet?

Welke rol zie je weggelegd voor de Verenigde Naties. Als er oorlog en geweld vermeden kan worden dan moet het uit deze hoek komen. Wat is de structuur en de werking van deze organisatie? Wat zijn de sterke en zwakke punten?

Hoe zouden jullie de stabiliteit in de wereld en de vreedzame samenwerking tussen landen bevorderen? Uit de sciencefiction literatuur komt het idee van ''prepping'. 'The Algebraist' van Iain M. Banks (blz. 150-151). In Indonesië heeft men ooit iets dergelijks toegepast en hele bevolkingsgroepen verplaatst om zo meer culturele eenheid te creëren en conflicten te vermijden. (transmigratie) .


Stel dat er toch oorlog komt, hoe zullen oorlogen in de toekomst er dan uitzien? Welke wapens zullen legers tot hun beschikking hebben? Bezoek de site van 'DARPA' . DARPA staat voor 'Defence Advanced Research Projects Agency.' Het is een bedrijf dat wetenschappelijk onderzoek doet om het Amerikaanse leger voor te breiden op de volgende eeuw. Men werkt aan onbemande bommenwerpers en lasers die vanuit vliegtuigen afgevuurd kunnen worden. Waarom wil men opnieuw zeppelins inzetten en wat is een traumapod?

Wie gaat deze wapens gebruiken? Robots of nieuwe genetisch en chemisch gemodificeerde supersoldaten? Bekijk ook het thema gezondheid en het menselijke lichaam. Men kan nu reeds angstgevoelens tegengaan door het toedienen van chemische stoffen. Misschien zijn biologische en chemische wapens (virussen) de wapens van de toekomst? Dieren zijn ook altijd gebruikt in oorlogsvoering. Misschien kan men dieren genetisch manipuleren en omvormen tot geduchte wapens?


Haal inspiratie uit films als Terminator, Starship Troopers, Total Recall, The Running Man, 'Dune' van David Lynch...  Hoe wordt er gevochten in deze films en waarom? Is het realistisch? Waarom wel/niet? Bekijk ook het thema dystopieën en de vernietiging van de mensheid.

Militaire uitvindingen krijgen vaak later een civiele en maatschappelijke invulling. Hoe zullen nieuwe militaire doorbraken op hun beurt weer invloed hebben op het dagelijkse leven van mensen?

Oorlog is één ding, even interessant is de vraag hoe mensen in toekomstige samenlevingen om zullen gaan met geweld en criminaliteit. Welke rol zal er weg gelegd zijn voor politie of het gerecht? Zijn deze instellingen nog nodig? Worden mensen niet steeds rustiger en beschaafder? Denk aan de 'civilisatietheorie' van Norbert Elias! (zie leerstof geschiedenis, vierde jaar)

Films als 'Equilibrium' of 'Harrison Bergeron', of ' Demolition Man', of '1984' naar het boek van George Orwell gaan in op dit idee en schetsen een manier waarop we in de toekomst met geweld en conflict zullen omgaan. Zijn de toekomstscenario's die hier gesuggereerd worden haalbaar en/of wenselijk? Wat is jouw mening en waarom?

Bekijk de film 'Minority Report' van Steven Spielberg. Hoe wordt in deze film omgegaan met geweld en conflict? Wat vind je hier van? Is geweld en misdaad uiteindelijk ook echt geëlimineerd?

Misschien verandert onze houding ten opzichte van geweld. Vandaag zijn we heel pacifistisch. Hoe komt dat? Welke ideeën zullen mensen in de toekomst hebben over geweld? Bekijk ook het thema over sociale relaties.

Hoe veilig is de wereld van morgen? Je kan ook kijken naar de toekomst van beveiliging. Denk hierbij aan bankcodes en cryptografie en speciale beveiliging door middel van vingerafdrukidentificatie etc. Mensen uit deze sector vrezen de komst van kwantumcomputers. Banken gebruiken voor hun geheime codes een systeem (RSA) met priemgetallen. Op dit moment zijn die niet te kraken. Kwantumcomputers hebben daar geen probleem mee waardoor alle digitale beveiliging compleet waardeloos wordt. Daarom is men nu reeds op zoek naar andere beveiligingssystemen (met fotonen).


Kijk ook eens op www.ted.com. TED staat voor 'Technology, Entertainment, Design'. Ieder jaar komen er in Californië duizend mensen bij elkaar om te praten over de nieuwste doorbraken in de wetenschap, de kunst, de technologie, etc. In deze lezingen worden interessante dingen gezegd over nieuwe technologieën in de toekomst. Bekijk de lezingen van Thomas Barnett, James Nachtwey en Deborah Scranton.




Wat zegt David Keith over het weer? Op welke manier zullen we volgens hem greep krijgen op het klimaat van de planeet (geo-engineering) en welke sociale en politieke en economische effecten zou dit hebben? Wat bedoelt hij met een 'moral hazard'?

Waarom is deze nieuwe greep op de natuur ook heel gevaarlijk? Hoe kan dit in de toekomst nieuwe conflicten en geweld creëren? Of gebeurt het omgekeerde en kunnen we nu klimatologische rampen en sociale problemen uit de wereld helpen waardoor de wereld juist veiliger wordt?